Page 43 - PAYDAŞ 1. SAYI

MART 2021 P A YD A Ş

sadece ebeveyn tarafından pekiştirilen sesleri kul- 3 aylık: Çevredeki seslere ya da insan sesine
lanmaları nedeniyle içinde yaşadıkları toplumun tepki vermiyorsa,

dilini öğrenmekte ve o gırtlağa sahip olmaktadır- 3-5 aylık: Agulamalar, ah-ah, gibi sesler çıkar-
lar. Bu yüzden bizler yabancı dil öğrenirken farklı mıyorsa, yetişkinin ilgili ve sıcak ses tonuna gü-
dillerdeki ses tonlarını, gırtlak yapısını kullanmak- lümseme ile karşılık vermiyor, kızgın ses tonun
ta ve öğrenmekte bu kadar zorlanırız. ağlama ile tepkide bulunmuyorsa,
Peki çocuğunuzun dil gelişiminde bir 6-9 aylık: Bada/bagu gibi anlamsız hece tek-

gerilik varsa nasıl anlayabilirsiniz? rarları yapmıyor, yüzünü görmediği halde annesi-
Çocukların 1 yaş civarında ilk kelimelerini söy- nin sesini duyduğunda tepki vermiyorsa,
lemesi, 2 yaşına geldiğinde yaklaşık 50 sözcük 10-11 aylık: “Hayır-yok” dendiğinde anlamıyor,

söyleyebilmesi ve söylenen birçok şeyi anlaması, onun çıkartabildiği seslerle konuşulduğunda ye-
3 yaş civarında 2-3 öğeli cümleler kura- tişkini taklit etmiyorsa, ba ba ba, ma ma
bilmesi ve 250’ye yakın kelimeyi ma gibi hece tekrarları yapmıyor-
söylemesi beklenir. Bazı ço- sa, jest ve mimiklerini kullan-
cuklar ilk kelimelerini 1 yaş mıyor, ismine tepki vermi-
civarında söylemelerine yorsa,
rağmen, kelime sayısı- 12 aylık: Konuşma
nın artma hızı az ola- seslerini (öpücük, dil
bilir ya da ilk kelimeler şıklatma) taklit etmiyor,
biraz geç kullanılma- isteklerini elde etmek

ya başlandıysa da için ağlama dışında
ara, hızla kapanabilir. ses çıkartmıyor, baba/
Dolayısıyla “normal” mama gibi en az bir
aralığı biraz geniş dü- sözcük söylemiyorsa,
şünülebilir. Bazı çocuk- 18 aylık: Aile üyele-
larda beklemek uygun rini tanıyıp sorulduğunda
olabilir. Çocuğu takip eden gösteremiyorsa, güle güle

çocuk doktorunun da bilgisiyle, yap/ al-ver gibi basit komutla-
kısa süre zaman tanınabilir. Ancak ra uymuyorsa,
bu süre sanıldığı gibi 3-4 yaşına kadar 24 aylık: Kendisine söylenen farklı
beklemek değil, en fazla 5-6 ay bekleyerek uzman 50 sözcüğü anlamıyor, anne-baba gibi aile üye-
görüşü almaktır. Daha önce de belirtildiği gibi eğer lerinin veya evde beslenen hayvanların isimleri
mevcut konuşma geriliğinin nedeni olan farklı bir dışında en az 4 farklı sözcük söylemiyorsa,
sorun var ise beklemek, sorunun daha da içinden 3 yaşında: Söylediklerinin en az %50’si aile
çıkılmaz bir hal almasına neden olabilir. Burada üyeleri dışındaki bireylerce anlaşılamıyor, en
önemli olan nokta dil gelişimindeki gecikmeye işit- az üç sözcükten oluşan cümleler kuramıyorsa,
me yetersizliği, otizm spektrum bozukluğu, zihinsel geçmişte olan olaylar hakkında konuşamıyorsa,

yetersizlik gibi diğer yetersizlik durumları sebep basit sorulara yanıt veremiyor, iki aşamalı basit
olabilmektedir. komutları (bunu al babana ver) yerine getiremi-
yorsa,
Aşağıda bahsedeceğimiz normal gelişim dö-

nemlerine baktığınızda sizin çocuğunuzda belli 4 yaşında: Kişi zamirlerini, iyelik/çoğul eklerini
beceriler gerçekleşmeleri gereken dönemde ger- kullanmıyor, geçmiş/gelecek zamana ilişkin konuşa-
çekleşmemişse mutlaka bir uzman ile görüşü alın- mıyorsa, nesnelerin işlevlerine ilişkin sorulara yanıt
ması gerekmektedir. veremiyorsa (hangisi uçar? vb),
42