Page 45 - PAYDAŞ 1. SAYI
P. 45
MART 2021 P A YD A Ş
Erken Teşhis ve Müdahalenin Önemi
Dil ve konuşma becerileri gecikmiş olan ço-
cukların öncelikle bir “odyolojik” muayeneden
geçirilmeleri en doğrusudur. Bazen ebeveynler
çocuklarındaki orta derecedeki işitme kayıplarını
fark edememektedirler. Eğer dil gelişiminin yanı
sıra; oturma, emekleme, yürüme gibi becerilerin-
de de gecikme varsa sık sık dengesini kaybedip
düşüyorsa göz teması kurmuyor ve dokunulma-
ya tepki gösteriyorsa bir “çocuk nöroloğu” ile gö-
rüşülmelidir. İşitme ve nörolojik muayenesinde
çocukta herhangi bir problem belirlenmemişse
konuşması hakkında endişe duyulan çocuklar büyüyen, sık sık bakıcı değiştiren, çok kalaba-
mutlaka bir “dil ve konuşma terapisti” tarafından lık ev ortamında büyüyen çocukların dil edinim-
değerlendirilmelidir. “Büyüdükçe düzelir.”, “Baba- lerinin daha yavaş olduğu bildirilmektedir. Buna
karşın kendisiyle konuşulan, kitap okunan, farklı
sosyal ortamlarda büyüyen çocukların dil edinim
süreci hızlanmaktadır. Anneler bebeklerini emzi-
rirken onunla göz teması kurmaya ve konuşmaya
özen göstermelidir. Bebekleriyle konuşan anne-
ler, bebeğin bir süre sonra çeşitli sesler çıkara-
rak karşılık verdiklerini gözlemlemiştirler. Bu be-
beğin dil ediniminde önemli bir tepkidir. Çocuğu
yedirme, giydirme, altını değiştirme vb. günlük
aktivitelerde, o anda yapmakta olunan aktivite
hakkında konuşmak çocuğun sözcük dağarcığını
arttırmak için kullanılabilecek en doğal yöntem-
dir. Yine doğal olarak gelişen olayları sözel ola-
sı da geç konuşmuştu.”, “Yuvaya/okula başlayın- rak çocuğa açıklamak da dil gelişimlerini geliştir-
ca düzelir.” gibi genellemelerle hareket edilme- mede etkilidir. Örneğin bir şey yere düştüğünde
melidir. Konuşma terapisti çocuğun alıcı ve ifade “aaa düştü” diye belirtip dikkatini çekmek; hava
edici dil becerilerini değerlendirir ve ne yapılması
gerektiği konusunda aileyi bilinçlendirir. Araştır-
malar, okul öncesi dönemde ciddi artikülasyon ve
dil bozukluğu olan çocukların %40-50’sinin oku-
ma-yazma gibi akademik becerileri daha geç ve
güç edindiklerini ortaya koymuştur. Dolayısıyla
erken teşhis ve müdahale çok önemlidir.
Ebeveyn Olarak Neler Yapabilirsiniz?
Çocuğun sosyal çevresi, ona sağlanan sözel
uyaranların niteliği ve miktarı, özellikle de an-
nenin çocukla olan iletişimi, dil edinim sürecini
önemli ölçüde etkilemektedir. Bakım evlerinde
44
