Page 27 - PAYDAŞ 1. SAYI
P. 27

MART 2021     P A YD A Ş


       var. Bütün alanlardaki kişiler-        Dil konuşma sorunları ge-         çocuğun alıcı dilinde (kendine
       le çalışmaktan keyif alıyorum       netik midir?                         söyleneni anlamaması), ifade
       diyebilirim yeter ki hastamın/         Dil ve konuşma bozukluk-          edici dilinde (isteklerini ve dü-
       danışanımın gayretini ve gelişi-    larında genetiğin etkisi oldu-       şüncelerini ifade edememesi),
       mini göreyim. Emin olun bazen       ğunu söyleyen çokça uzman            kendini ifade edebiliyorsa bile
       40 dakikalık terapi için belki 2-3   var. Burada dil ve konuşma          akranlarına göre daha basit
       saat hazırlanıyorum. Karşımda       bozukluğunun etiyolojisi önem        cümleler kullanması, kavram ve
       gayretli birini gördüğüm zaman      arz ediyor. Yani kafa travması       sözcük dağarcığının yetersiz
       müthiş keyif alıyorum. Ve nasıl     (beynin hasar alması) veya           olması, bazı seslerin üretimin-

                                           felç /inme sonrası oluşan dil ve     de sorunlar olması gibi sorunlar
                                           konuşma bozukluklarını ge-           okul öncesi dönemde sıklıkla
                                           netikle ilişkilendiremeyiz. Ama      karşımıza çıkmaktadır. Şunu
                                           özellikle gelişim döneminde          da ifade etmekte yarar var:
                                           ortaya çıkan dil ve konuşma          Özellikle dil becerileri bilişsel
                                           problemlerin üzerinde gene-          becerilerle yakın şekilde işbirli-
                                           tiğin etkisi olabilir diyebiliriz    ği içinde çalışan içi içe geçmiş
                                           ama mekanizmasını tam olarak         diyebileceğimiz becerilerdir.
                                           açıklamadan kesin böyledir           Birinde yaşanacak sorun diğe-
                                           diyemeyiz.  En basit şekilde         rini de etkileyebilir.
                                           düşünürsek insanoğlunun hüc-            Okul öncesi dönemde öğ-

                                           resel düzeyde gelişimi bildiğiniz  retmenler dil konuşma güç-
                                           gibi DNA’lar tarafından kontrol      lüğü olan öğrenciyi nasıl fark
                                           ediliyor. Vücudun herhangi           edebilir?
                                           bir yerinde sorun varsa bunu            Burada şu ayrımı hatırlat-
                                           DNA’larla ilişkilendirmek müm-       mak isterim dil becerilerinde
                                           kün olabilir. Çevresel etkilerin     sorunlarla konuşma becerile-
                                           göz ardı edilmemesi şartıyla         rinde sorunlar farklı sorunlardır.
                                           genetiğin etkisinden Genetiğin       Konuşma becerileri yani üretim
                                           etkisi konusunda şu yanılgının       yani sesletim becerileri genel
                                           altını çizmek istiyorum. “Babası     anlamda kolay fark edilir. An-
                                           da geç konuşmuştu!” “Teyze-          cak dil becerilerinde yaşanan
                                           sinde de böyle olmuştu!” vs.         sorunlar fark edilmeyebiliyor.
                                           gibi sebeplerle müdahale için
                                           beklenmesi özellikle çocukların         Eğer çocuk bazı sesleri
                                           yararına olmayabiliyor.              doğru söyleyemediği için ko-
                                                                                nuşma anlaşılırlığı azalmışsa
                                              Okul öncesi dönemde en            bu hemen fark edilir. Sesletim

       daha faydalı olurum diye dü-        çok karşılaşılan dil konuşma         becerilerinin en önemli ve dil
       şünmek, araştırma yapmak çok        güçlüğü nedir?                       becerileriyle de yakından ilişkili
       eğlenceli hale geliyor. Sonra-         Okul öncesi dönemde kar-          olan ses bilgisel farkındalık
       sında terapilerimizi kahkahalar-    şılaştığımız en önemli dil ve        becerilerinde yaşanan sorun-
       la sürdürüp, gülerek sonlandırı-    konuşma güçlüğü, sesletim            ları fark etmek çok önemli.
       yoruz.                              sorunları ve dil becerilerin-        Ses bilgisel farkındalığı şöyle
                                           de gecikme diyebilirim. Biraz        özetleyebilirim. Çocuğun ko-
                                           daha ayrıntı vermek gerekirse        nuşmanın sözcüklerden oluştu-

                                                                                                                  26
   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32