Page 28 - PAYDAŞ 1. SAYI
P. 28

P A YD A Ş    EĞİTİM VE KÜLTÜR DERGİSİ
       ğunu, sözcüklerin hecelerden,       gözlenebilir. Burada önemli          nin uygun hizmeti alması için

       hecelerin seslerden oluştuğunu  olan konu gelişim döneminde              süreci başlatmak konusunda
       algılaması ve bunu fark etmesi      (0-6 yaş diyebiliriz) ortaya çı-     öğretmenlerimizin dikkatinin
       diyebiliriz. Cümledeki uyakları     kıyorsa yeterli diyebileceğimiz      ve desteğinin önemli olduğunu
       fark etme ses bilgisel gelişimin    bir zekaya (IQ’nun dil beceri-       düşünüyorum. Sorun fark edilip
       ilk basamaklarından biridir.        lerini etkileyecek düzeyde geri      gerekli süreç başladıktan sonra
       Bu beceriler yaşanabilecek dil      olmaması koşuluyla) sahip            terapistin yönlendirmesiyle uy-
       bozukluklarının habercisi ola-      olan çocuklarda görülmesi ve         gun çalışmalar yaparak çocuk
       bilir. Böyle problemi olan ço-      özellikle anlama ve ifade etme       desteklenebilir. Her çocuk aynı
       cukları fark etmeleri çok faydalı  gibi dil becerilerinde sorunlar       sorunları aynı şekilde yaşa-
       olacaktır. Ayrıca yönergeleri       gözlenmesidir. Bunlar varsa          mayabilir, uygulanacak terapi
       anlamakta zorlanan, kelime          çocuk DKT’ye yönlendirilmeli-        yöntemleri de tabi ki farklı
       hazinesi yaşıtlarına göre kısıtlı   dir. Çocuk eğer ki okul öncesi       olacaktır, dolayısıyla
       olan çocukların fark edilmesi       kurumuna devam etmiyorsa             her çocuğa aynı
       de çok önemli. Örneğin ço-          kesinlikle kreş anaokulu gibi        müdahale
       cuğun kendini ifade etmekte         kurumlara biran evvel başlatıl-      yapılmaz.
       zorlandığını fark ettiniz. Burada  malıdır.                              Örneğin
       çocuk acaba kendini ifade ede-         Çocuklar kaç yaşına ka-           terapist
       cek uygun sözcükleri bilmedi-       dar işlevsel konuşmazsa              biliş-

       ğinden mi bunu yapamıyor, dil       bir uzmandan görüş almak             sel
       yapılarının eksikliklerinden mi     gerekir?                             be-
       bunu yapamıyor veya sesletim                                             ceri-
       sorunlarından dolayımı bunu            Burada çocuğun dil gelişi-        lerin
       yapamıyor gibi sorular sorulma-     minde yaşadığı akranlarıyla          (dik-
       sı gerekir. Öğretmen veya aile      olan farkı çok önemli. Fark          kat,
       bir sorundan şüpheleniyorsa         bazen çok fazlaysa 1,5 - 2 ya-       bel-
       bir Dil ve Konuşma Terapistiyle     şından itibaren uzman görüşü         lek,
       görüşülüp bir sorun olup olma-      alınabilir veya belirli aralıklar-   görsel
       dığının ortaya konması gerekir.     la takip edilmesi sağlanabilir.      uzam-
       Sonrasında sorun varsa mü-          Bizim kritik olarak gördüğümüz       sal algı
       dahale planı hazırlanır, yoksa      bazı dönemler vardır. Örneğin        gibi) des-
       zaten her şey yolundadır.           çocuk 2 yaşında 70-80 keli-          teklenmesini
                                           meden az sözcük üretiyorsa,          isteyebilir, alıcı
          Gelişimsel dil bozukluğu         konuşma anlaşılırlığı düşükse, 3
       nedir?                              yaşında hala “baba gel” , “anne      dil girdilerinin ola-
                                                                                bildiğince artırılmasını
          Yukarıda da bahsettiğim okul  git” gibi iki sözcüklü cümleler         isteyebilir, kavram öğretimin-
       öncesi dönemde yani gelişim         kullanıyorsa DKT’ye  başvurma-       de öğretimin düzenlenmesini
       döneminde dil ve konuşma ge-        larını öneriyorum.                   isteyebilir, masal ve hikaye-
       lişiminde yaşanan gecikmelere          Gelişimsel dil bozukluğu          lerin daha kısa cümlelerle
       Gelişimsel Dil Bozukluğu diye-      olan öğrenciye öğretmenler           veya belirli dil bilgisel yapılarla
       biliriz. Burada akademik bir ça-    nasıl destek olabilirler?            düzenlenmesini isteyebilir, ek
       lışma yapmadığımız için daha                                             ve bağlaç kullanımının destek-
       anlaşılır olması için daha basit       Öğretmenlerimden gelen en         lenmesini isteyebilir vs.

       anlatmaya çalışıyorum. Gecik-       önemli soru biz neler yapabili-
       me dil becerilerinde olabileceği    riz sorusu oluyor doğal olarak.         Burada etkili ve etkileşimli
       gibi konuşma becerilerinde de       Ancak ben öncelikle öğrenci-         okuma çalışmalarının yapıl-
    27
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33